| Внеклассное мероприятие по русскому языку
в рамках месячника языков
«Конкурс переводчиков» .
Время проведения- 5.12.2013 год
Участники – 8 – 9 классы с казахским языком обучения.
Цель мероприятия:
-формирование двуязычной личности;
-формирование и развитие способности практического применения коммуникативной компетенции;
-воспитание уважения и интереса к изучению культуры Казахстана;
-активизация познавательного интереса к изучению языков.
Ход мероприятия:
І. Вступительное слово ведущего:
- Дорогие ребята!
Каждый язык – это целый мир. Язык не только предмет для изучения, а живая душа народа, его боль, его память, сокровище. Он должен вызывать у каждого из нас горячую любовь, признательность, трепетное отношение.
Обратите внимание на эпиграф нашего мероприятия, слова известного поэта Расула Гамзатова: «Для меня языки народов как звезды на небе. Я хотел бы, чтобы звезды слились в одну огромную, занимающую полнеба звезду, то есть солнце. Но пусть сияют и звезды. Пусть у каждого будет своя своя звезда».
«Знание языка и культуры другого народа делает человека равноправным с этим народом». (Абай)
Каждый язык самобытен и бесценен. В нашей стране мир, единение, согласие. Согласие – начало счастья. Однако, казахстанский патриотизм, наша общая культура не состоятся, если казахская, русская и другие культуры будут существовать параллельно, не соприкасаясь. Необходимо изучать как казахскую, так и русскую культуру. Это одна из составляющих культуры межнационального общения.
У казахов и русских общий путь –
Путь дружбы – и с него не свернуть!
Народы вместе
Сквозь века прошли,
В пути друзей надежных обрели.
Сегодня в конкурсе участвуют финалисты от каждого класса.
Каждый участник получает текст, который он должен перевести с казахского языка на русский. При оценивании заданий учитывается точность перевода, скорость, грамотность.
Тексты – задания:
8 класс – «Киіз үйдің киіздері»
«Наурыз мейрамы»
9 класс –«Ахмет Байтұрсынов»
«Наурыз мейрамы»
Переведите текст на русский язык – 9 класс
Ахмет Байтұрсынов
Ахмет Байтұрсынов- қазақтың ұлы ғалымы, түркітанушы, аудармашы, педагог. 1872 жылы қыркүйектің 5 жұлдызында Торғай уезінің Ақкөл жағасында шаруа отбасында туған.
1891 жылы Торғайдағы екі сыныптық орыс- қазақ училищесінде оқиды. Кейін Орынбордағы мұғалімдер семинариясына түсіп, оны 1895 жылы бітіреді. 1896-1907 жылдары А.Байтұрсынов Ақтөбе, Қостанай және Қарқаралы уездеріндегі аулдық және облыстық мектептерде , екі сыныптық училищеде мұғалім болып қызмет атқарады.
Ол халыққа білім беру саласында көптеген мақала, оқу құралдарын жазды. Оның «Әліпби», «Тіл туралы», «Әдебиет мен қазақ тілінің табиғаты, араб алфавитінің жайы, терминдер, қазақ тілін оқыту әдістемесі туралы мақалалары ұлт мәдениетін өркендетуге қосқан үлкен үлес болып саналады.
Тексты для перевода
Киіз үйдің киіздері – 8 КЛАСС
Киіз үй төрт түрлі киізбен жабылады, олар: түндік, туырлық, үзік, киіз есік. Бірінші туырлық жабылады. Оның үстінен үзік жабылады. Түндіктің төрт бауы болады. Бұл бауларды керек кезінде түндікті ашуға, жабуға пайдаланады. Киіз үйдің сыртынан үш жерден белдеу байланады. Қатты жел, даул болғанда киіз үй құлап қалмау үшін, сыртынан жуан арқан белдеумен тартып, жерге қағылған қазыққа байлап қояды. Киіз үйдің басқұрлары, баулары әшекейлі, әдемі болады.
Наурыз – 8 КЛАСС
Әр халықтың өзінше жаңа жылы – жыл басы болады. Қай халықта болса да, жана жыл сол халықтың, сол уақыттың шаруа жағдайына орай белгіленген.
Наурыз – парсынша «Жаңа күн» деген ұғымды білдіреді.
Бұл күн – аспан денелері өздерінің ең бастапқы нүктелеріне келіп, күн мен түн теңелетін, жан-жануарлар түлеп, жер көктеп, мал төлдеп,адамдардың аузы аққа тиетін, жер үстінде шаттық орнаған күн.Қазақ халқы осы күнді «Ұлыстың ұлы күні» деп атаған.
Наурыз мейрамы – 9 класс
Ежелге түркі тайпалары мен көптеген шығыс халықтарының жаңа жыл немесе көктем мерекесі.
Көне мезгіл есебі бойынша жыл басы болып саналатын наурыз айының бірінші күні – қазыргі жыл есебі бойынша 22 наурыз – өткізілетін.Қазақстанда Наурыз мейрамы тоқсаныншы жылдардар -1992- бастап тойланатын болды. Ежелгі халық мейрамы елімізге тәуелсіз республика болғаннан кейін қайтып келді. Кеңес кезінде Наурыз мейрамы өткізілмейтін. 22 наурыздан 22 сәурге дейін Наурыз мейрамын тойлауға болады.
Бұл- халық мейрамы, себебі мерекеге ауыл – аймақ түгелімен қатысады. Неше түрлі ойын- сауық өтеді. Кәрі- жас, бәрі де құшақтасып, бір-біріне ақ ниетін, тілегін айтады. Өлең ретінде жарапазан айтады. Молшылық болсын деп, наурыз – көже беріледі.
Ахмет Байтұрсынов – 9 класс
Ахмет Байтұрсынов- қазақтың ұлы ғалымы, түркітанушы, аудармашы, педагог. 1872 жылы қыркүйектің 5 жұлдызында Торғай уезінің Ақкөл жағасында шаруа отбасында туған.
1891 жылы Торғайдағы екі сыныптық орыс- қазақ училищесінде оқиды. Кейін Орынбордағы мұғалімдер семинариясына түсіп, оны 1895 жылы бітіреді. 1896-1907 жылдары А.Байтұрсынов Ақтөбе, Қостанай және Қарқаралы уездеріндегі аулдық және облыстық мектептерде , екі сыныптық училищеде мұғалім болып қызмет атқарады.
Ол халыққа білім беру саласында көптеген мақала, оқу құралдарын жазды. Оның «Әліпби», «Тіл туралы», «Әдебиет мен қазақ тілінің табиғаты, араб алфавитінің жайы, терминдер, қазақ тілін оқыту әдістемесі туралы мақалалары ұлт мәдениетін өркендетуге қосқан үлкен үлес болып саналады.
9 класс
ХХ адамзат физика мен техника жетістіктерінің арқасында ғарышқа көтерілді. Тұңғыш жасанды Жер серігі біздің еліміздегі Байқоңыр ғарыш айлағынан 1957 жылы ұшырылды. Адамзаттың тұңғыш ғарышкері Ю.А.Гагарин 1961 жылы Байқоңырдан ұшты. Ғарышқа сапар шеккен біздің отандастырымыз Т. Әубаакиров пен Т.Мусабаевтар да аса күрделі ғарыштық техниканы басқаруда ерліктің,біліктілік пен шеберліктің тамаша үлгісің көрсетті.
Ғарыштың адамзатқа берер мол. Сондықтан Жер бетін де, ғарыш кеңістігін де ұқыпты пайдаланып, үнемі қорғап отыру- біздің әрқайсымызға жүктелген үлкен міндет, жауапты борыш.
|
